بسیاری از مردم به علل مختلف از جمله نجویدن کامل غذا ، عدم مصرف آب کافی در وقت مناسب و یا بیماری ها و عدم تحمل بعضی غذاها و مصرف بیش از اندازه برنج به یبوست دچار می شوند و برای رفع یبوست دست به اقدامات مختلف از جمله استفاده از گیاه می زنند در این مقاله گیاهان مسهلی و نحوه استفاه از آنها ذکر شده است:


 1- اسفرزه Plantago psyllium

این گیاه در بازار دارویی ایران با نام های پسیلیوم و موسیلیوم وجود دارد. مقدار مصرف این گیاه در بزرگسالان یک قاشق غذا خوری سر پر (10 گرم) با آب ولرم یا شیر گرم به مقدار 3 بار در روز است و در اطفال به مقدار 1 گرم روزی 3 بار با آب گرم یا شیر گرم قابل استفاده است.

2- ریوند چینی Rheum palmatum L.

از ریشه و ریزوم ( ساقه زیر زمینی) ریوند چینی که گاهی Rheum officinalis هم نامیده می شود، به عنوان مسهل استفاده می شود. اما نظر به آنکه مصرف همزمان این گیاه با بعضی داروها شایسته نیست ، لذا بهتر است داروی گیاهی دیگری استفاده شود. مقدار خوراک ریوند چینی نیم تا یک قاشق چای خوری از ریشه در یک فنجان آب است.با افزودن این مقدار گیاه به یک فنجان آب، آن را جوش آورده و سپس سوی چراغ را کم کرده و به مدت 10 دقیقه آرام حرارت می دهند. این مقدار را پس از صاف کردن صبح و شب می نوشند. خانم های باردار و افراد دچار سنگ مثانه نباید از این گیاه دارو استفاده نمایند.

3- سنا cassia angustifolia

از برگ سنا به عنوان ملین (5/0 تا 1 گرم)، مسهل ملایم  (1تا3) و مسهل قوی (4 تا 8 گرم) استفاده می شود. از کوبیده برگ سنا می توان به صورت کفلمه استفاده کرد، یعنی مقدار یک خوراک را در کف دست ریخته و به دهان برد و سپس مقدار کافی آب نوشید یا مقدار مورد نظر را در یک فنجان آب جوش ریخت و نیم ساعت دم کرد. سپس آن را صاف کرده و روزی 2 بار یک ساعت بعد از غذا مصرف نمود. انواع مختلف سنا به صورت اشکال دارویی در بازار دارویی ایران وجود دارد.

4- سیاه توسه Rhamnus frangula

از پوست این گیاه که به صورت پودر در آمده باشد به مقدار 1 تا 3 گرم به شکل کپسول استفاده می شود . همچنین مقدار یک قاشق چای خوری پودر در یک لیوان آب به صورت جوشانده نیز قابل استفاده است.

5- صبر زرد Aloes spp

از شیر آبه خشک شده انواع صبر زرد یا چادروا به عنوان مسهل ملایم (60 تا 200 میلی گرم) و به عنوان مسهل قوی (300 تا 1000 میلی گرم) استفاده می شود . انواع مختلفی از فرآورده های خوراکی این گیاه با نام آلوئه ورا در بازار دارویی ایران وجود دارد.

6- فلوس cassia fistula

از مغز میوه فلوس در بزرگسالان به عنوان ملین (4 تا 8 گرم) و به عنوان مسهل ( 30 تا 60 گرم) و به عنوان مسهل در اطفال به مقدار 3 گرم به ازای هر سال عمر استفاده می شود. مقدار لازم پودر مغز میوه را در یک فنجان آب جوش به مدت نیم ساعت دم کرده و پس از صاف کردن صبح و شب یک فنجان یک ساعت بعد از غذا مصرف می کنند.