اسطو خدوس

اسطو خودوس به حالت وحشی بوته های دائمی هستند که در نواحی کوهستانی مدیترانه ای یافت می شوند. انواع مختلف آنرا امروزه در اغلب نقاط جهان کشت و پرورش می دهند. این گیاه به وسیله قلمه به آسانی تکثیر می شود زمین آن احتیاج به کود ندارد و در صورتی که خشک باشد بهتر است. برای بدست آوردن بهتر نتیجه، لازم است هر پنج سال یکبار از نو گیاه را کشت کنند. بایستی سنبله های اسطو خودوس را قبل از آنکه کاملاً گل آن باز شود بچینند و جمع کنند و در محل گرمی دور از نور مستقیم آفتاب خشک نمایند. موقعی که سنبله ها کاملاً خشک شدند سرگلهای معطر آن به آسانی جدا خواهد شد. اندازه این گیاه طبیعت آن در انواع مختلف فرق می کند. اسطو خودوس خشک را از داروخانه ها، بعضی فروشندگان عطریات و تعدادی فروشگاههای مواد بهداشتی می توان به دست آورد.
خواص و مشخصات
عطر مشخص این گیاه در تمام قسمتهای آن وجود دارد لیکن در گلها و ساقه گلها بیشتر متمرکز شده است. همین قسمتهاست که برای تهیه روغن اسطو خودوس مورد استفاده قرار می گیرد. این روغن در زمانهای گذشته مورد تجویز پزشکان قرار می گرفت و برای تسکین سردرد، دندان درد و پانسمان زخمها به کار می رفت. گرچه سابقاً از این فرآورده برای تسکین معده استفاده می کردند لیکن مصرف اصلی آن برخورداری از عطر و نکهت آن بوده است این عطر را برای معطر کردن و ضدعفونی کردن کف اتاقها و مبل به کار می بردند معروف بود که اسطو خودوس روح شیطان را دور می کند و از جمع شدن مگس جلوگیری به عمل می آورد. عطر و رایحه این گیاه بسیار آرام بخش بوده اثر خوبی بر روی مغز و سر می گذارد و در پزشکی گیاهی آنرا برای درمان اختلالات عصبی تجویز می کردند. همچنین برای معالجه هیستری و سرگیجه تجویز می شد. آب اسطو خودوس به سبب عطر ملایمی که دارد برای آرایش به کار می رود و در ساختن عطر، صابون، کرم، پماد، آب حمام، جلا دادن لوازم و وسایل خانگی از آن استفاده می کنند. به علاوه مواد ترکیبی بسیاری از عطرهایی است که در فرانسه ساخته می شود.
طرز استعمال و استفاده
اسطو خودوس خشک را که در کیسه ای بریزند و در قفسه لباس یا ملحفه جات و لباس قرار دهند نه تنها آنها را معطر و تازه نگه می دارد بلکه مانع از پرورش بید می شود و این حشره را دور می کند. اسطو خودوس را در دسته گلهای خشک شده ای که معمولاً برای خوشبو کردن اماکن بکار می برند استفاده می کنند. اسطو خودوس متبلور را برای تزیین کیک و یک نوع شیرینی مخصوص به کار می برند.
در گذشته آب اسطو خودوس را اغلب بانوان به عنوان عطر مصرف می کردند. علیرغم اینکه زمان تغییر کرده است لیکن هنوز برای رفع بعضی سردردهای خفیف یا زکام یا معطر کردن هوای اتاق بیمار به ویژه مواقعی که بوی نامطبوع وجود داشته باشد اسطو خودوس را به کار می برند.