شلغم

شَلْغَم گیاهی است به رنگ سبز و سفید و با برگ‌هایی ناصاف و بریدگی‌های زیاد. ریشهٔ آن غدّه‌ای و به شکل‌های گرد و یا دراز به رنگ سفید با لکه‌های بنفش می‌باشد. شلغم نه تنها از نظر داشتن ویتامین و خواص معدنی‌اش ارزنده‌است، بلکه از حیث سایر ویژگی‌های غیر غذایی هم سرآمد بوده و در زمره سبزی‌های مهم شمرده می‌شود.

شلغم کامل با ساقه و برگ

.

علاوه بر پیاز، سبزی‌های لیفی (گیاهان سبز) نیز، عوامل عمدهٔ پیشگیری از سرطان به شمار می‌آیند، زیرا آنها همانند کلم پیچ و سایر گیاهان چلیپایی (یک گروه از گیاهان)، از موادی برخوردارند که رشد سرطان را در جانوران متوقف می‌سازند. همچنین شلغم روغنی (منداب) که شلغمی بزرگ و زردرنگ است، دارای مواد ضد سرطانی است.

یکی از این مواد ضد سرطان که در شلغم وجود دارد، «گلوکوسینولیت‌ها» نام دارند.

سبزی‌های شلغمی از قبیل کلم برگی و اسفناج، جزء این گیاهان سبز و پر برگ اند و مشاهده شده، در بین جمعیتی که این سبزی‌ها جزء بیشترین مواد غذایی مورد مصرفشان است، میزان ابتلای آنان به انواع سرطان‌ها به ویژه سرطان ریه کم بوده‌است.

مطالعات جهانی پیوسته حکایت از این داشته‌اند که گیاهان سبز، تند و پربرگ شاید تنها عوامل جلوگیری کننده از بعضی سرطان‌ها باشند.در ضمن چنین سبزی‌هایی از کاروتنوئیدها که شامل بتاکاروتن و کلروفیل است، سرشار هستند. هر دوی این مواد، خاصیت ضد سرطانی دارند.

محتویات ۱ سودمندی ۲ فواید شلغم ۳ نشانه‌های شلغم خوب ۴ فواید دارویی ۴.۱ منابع

سودمندی

شلغم یکی از بقولات بسیار مقوی و مغذی است که به سبب دارا بودن ده درصد مواد قندی و سرشار بودن از املاح مفیدی مانند کلسیم و منیزیم جزو مواد غذایی بسیار باارزش به حساب می‌آید.

شلغم یکی از پاک‌کننده‌ها و سازنده‌های خون بوده و چنان که گفته شد، املاح کلسیم و منیزیم موجود در آن موجب جلوگیری از ابتلا به بیماری‌های خطرناکی مانند سرطان می‌شود. هم چنین شوره محتوی در آن باعث تصفیه خون و دفاع بدن در برابر بیماری‌های عفونی می‌شود.

پتاسیم موجود در شلغم، چربی را خنثی می‌کند و آرسنیک آن در تشکیل گویچه‌های سفید و قرمز خون دخالت مستقیم دارد. از طرف دیگر فسفر موجود در شلغم، موجب تقویت یاخته‌های عصبی می‌شود.

باید دانست که لازم است از برگ شلغم خواه به صورت پخته یا خام در سوپ یا سالاد و یا خوراک‌های دیگر استفاده شود.

نه تنها در برگ شلغم مقدار زیادی کلسیم وجود دارد بلکه علاوه بر آن، این گیاه حاوی مقادیر زیادی آهن و مس نیز هست که سبب ازدیاد خون و به ویژه هموگلوبین می‌شود. به هر اندازه رنگ برگ شلغم تیره‌تر باشد، ید بیشتری در آن هست.

هم چنین وجود ویتامین آ، ب و ث در برگ و ریشه آن، به خوبی نشانگر نقش مؤثر و مهم آن در حفظ تعادل عصبی و به خصوص در تعادل تغذیه آن است. دکتر برتوله ثابت کرده‌است که عصاره شلغم، حل و دفع سنگ‌های کلیوی را به علت خاصیت حل‌کنندگی که بر روی اسید اوریک دارد، تسهیل می‌کند.

شلغم، اثر مفید و مؤثری در درمان بیماری‌های دستگاه تنفسی دارد. برای این منظور از آش و سوپ آن استفاده می‌شود. همین طور می‌توان عصاره آن را به دست آورد. برای این کار شلغم را با شکر سرخ به وزن مساوی در کمی‌آب می‌ریزند و به ملایمت حرارت می‌دهند.

طریقه دیگر آن است که وسط شلغم بزرگی را خالی کرده و شکر سرخ را درون آن می‌ریزند و پر می‌کنند و می‌پزند. شکل سوم نیز آن است که شلغم را به حلقه‌های گرد بریده و پیاز را نیز به همین شکل درمی‌آورند.

سپس طبقات شلغم و پیاز را در ظرف گردی بر روی حرارت می‌گذارند و هنگامی‌که گرم می‌شود به تدریج شربت آن جدا می‌شود. این شربت برای درمان سرماخوردگی و گلودرد بسیار نافع است و از آن می‌توان به عنوان قرقره نیز استفاده کرد که در موارد گلودرد به کار برده می‌شود.

در موارد دمل، کورک و هر نوع کانون التهابی و تورمی یا چرکی از ضماد شلغم پخته استفاده شده و بر روی موضع می‌گذارند.

ترب سیاه هم کلیه خواص شلغم را دارا بوده و حتی در برخی مواقع غنی‌تر هم هست. بهتر آن است که ترب سیاه و شلغم خام را رنده کرده و به شکل خام میل کنند تا از خواص آن‌ها به طور کامل بهره گیرند. می‌توان از این دو همراه با سبزی‌های دیگر نیز به صورت سالاد استفاده کرد.

مقداری از شلغم معمولی و شلغم روغنی (منداب) را به صورت خام بخورید. چرا که پختن، سبب از بین رفتن «گلوکوسینولیت» در آنها می‌شود.

طرز تشخیص شلغم روغنی از شلغم سفید این است که شلغم سفید دارای ریشه سفید بوده و طوقهٔ صورتی به دور گره اش دیده می‌شود. شلغم روغنی از ریشه زرد مایل به صورتی برخودار بوده و بزرگ تر و سفید تر از شلغم سفید است.

شلغم یکی از بقولات بسیار مقوی و مغذی است که به سبب دارا بودن ده درصد مواد قندی و سرشار بودن از املاح مفیدی مانند کلسیم و منیزیم جزء مواد غذایی بسیار با ارزش به حساب می‌آید. شلغم یکی از پاک کننده‌ها و سازنده‌های خون بوده و چنان که گفته شد، املاح کلسیم و منیزیم موجود در آن موجب جلوگیری از ابتلا به بیماری‌های خطرناکی مانند سرطان می‌شود.

هم چنین شوره موجود درآن باعث تصفیه خون و دفاع از بدن در برابر بیماریهای عفونی می‌شود. پتاسیم موجود در شلغم، چربی را خنثی می‌کند و ارسنیک آن در در تشکیل گلبول‌های سفید و قرمز خون دخالت مستقیم دارد. از طرفی فسفر موجود در شلغم موجب تقویت یاخته‌های عصبی می‌شود. نه تنها در برگ شلغم مقدار زیادی کلسیم وجود دارد بلکه علاوه بر آن، این گیاه حاوی مقدار زیادی آهن و مس نیز هست که سبب ازدیاد خون به ویژه هموگلوبین می‌شود. به هر اندازه رنگ برگ شلغم تیره تر باشد، ید بیشتری در آن هست. همچنین وجود ویتامین هایA , B , C، در برگ و ریشه آن به خوبی نشانگر نقش موثر و مهم آن در حفظ تعادل عصبی و به خصوص در تعادل تغذیهٔ آن است. دکتر «برتوله» ثابت کرده‌است که عصاره شلغم دفع سنگ‌های کلیوی را به علت خاصیت حل کنندگی که بر روی اسید اوریک دارد، تسهیل می‌کند.

شلغم اثر مفید و موثری در درمان بیماری‌های تنفسی دارد. برای این منظور از سوپ یا آش آن استفاده می‌شود. همین طور می‌توان عصاره آن را به دست آورد. برای این کار شلغم را با شکر سرخ به وزن مساوی در کمی آب می‌ریزند و به ملایمت حرارت می‌دهند. طریقهٔ دیگر آن است که وسط شلغم بزرگی را خالی کرده و شکر سرخ درون آن می‌ریزند و پر می‌کنند و می‌پزند. شکل سوم نیز آن است که شلغم را به شکل حلقه‌های گرد بریده و پیاز را نیز به همین شکل در می‌آورند. سپس طبقات شلغم و پیاز را در ظرف گردی بر روی حرارت می‌گذارند و هنگامی که گرم می‌شود به تدریج شربت آن جدا می‌شود. این شربت برای درمان سرما خوردگی و گلو درد بسیار نافع است و از آن می‌توان به عنوان قرقره نیز استفاده کرد که در موارد گلو درد به کار برده می‌شود.

در موارد دمل، کورک و هر نوع کانون التهابی و تورمی یا چرکی از ضماد پخته شده استفاده شده و بر روی موضع می‌گذارند.

گیاه شلغم

.

فواید شلغم

این سبزی از انواع سبزی‌های نادری است که دارای آرسنیک و روبیدیم است. این دو عنصر با کمک گوگرد در جلوگیری از مرض جذام نقش مهمی دارند.

فواید دیگر شلغم به قرار زیر است:

۱- شلغم برطرف کننده سرفه است.

۲- شلغم نرم کننده سینه، معده و روده است.

۳- شلغم اشتها را تحریک می‌کند.

۴- شلغم سنگ‌های مثانه، کلیه و کبد را خرد، و ادرار را زیاد می‌کند.

۵- شلغم به علت داشتن ویتامین‌های A , B , C، بر نور چشم و قدرت بینایی می‌افزاید.

۶- ریشهٔ شلغم اثر نرم‌کنندگی دارد و در رفع سیاه سرفه و آسم به صورت جوشانده‌های غلیظ و مخلوط با عسل، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

۷- جوشاندهٔ غلیظ شلغم به شکلم مرهم، در تسکین دردهای مفصلی، نقرس، آبسه‌ها، سرمازدگی و غیره به کار می‌رود.

۸- شلغم دارای یک ماده ضد عفونی قوی است و به همین جهت در درمان سرماخوردگی و بیماری‌های عفونی تاثیر بسیار زیادی دارد.

۹- شلغم حاوی فسفر، کلسیم، آهن و ویتامین‌های B , Cاست و سبب افزایش نیروی جنسی و تقویت عمومی بدن می‌شود.

۱۰ - شلغم برای رشد و استحکام استخوان بندی بسیار مفید است.

۱۱- اگر ریشه‌های نازک و باریک روی شلغم، خشک و ساییده شده و سپس با عسل مخلوط شود، برای سختی ادرار مفید خواهد بود و بسیاری از امراض مجاری ادرار را درمان می‌کند.

۱۲- آب شلغم پخته را می‌توان در انواع گلودردها و به خصوص عوارض سرماخوردگی قرقره کرد.

۱۳- چنانچه شلغم را در ظروف سربسته یا درون خمیر بپزید، چون آب و اسانس‌های آن خارج نمی‌شود، باعث زیاد شدن اشتها می‌شود.

۱۴- آب شلغم به سبب داشتن انسولین گیاهی و ویتامین‌های مفید برای درمان مرض قند و سنگ مثانه مفید است.

۱۵ – شلغم برای جلوگیری از ناراحتی‌های پوستی به ویژه جوش صورت (غرور) بسیار سود بخش است.

۱۶- شلغم به علت داشتن ویتامین Cاز رقیق شدن خون جلوگیری کرده و به علت وجود همین ویتامین، مانع از خونریزی می‌شود و خستگی را برطرف می‌کند.

۱۷- ریشه‌های نازک شلغم ورم طحال و سوزش ادرار را برطرف می‌کند، بدین منظور باید ریشه‌های باریک شلغم را تمیز شسته و پس از خشک کردن بسایید و همراه با کمی عسل میل کنید.

۱۸- ترشی شلغم، مقوی احشاء، اشتها آور و بی نفخ است.

۱۹- شلغم به سبب داشتن ویتامینA برای تسکین خارش و دردهای مفصلی، سرما خوردگی، نقرس و معالجه ترَک به صورت استعمال خارجی مفید است. برای این منظور باید شلغم را در مقدار کمی آب پخته و به صورت مرهم درمحل مورد نظرقرار دهید.

۲۰- در بیماری نقرس و درد مفاصل، یک عدد شلغم را پخته و آن را ریز ریز کنید و به شکل فرنی درآورید، سپس مانند مرهمی روی مفاصلی که درد می‌کند، بگذارید.

۲۱- تخم شلغم از نظر تمام خواص و اعمال، از شلغم مفیدترو قوی تر است. شیوه و مقدار مصرف آن نیز به این گونه‌است که در هر دقیقه حدود ۲۵/۶ گرم آن را همراه با عسل یا شربت، برای معالجه امراض یاد شده می‌خورند.

۲۲- مصرف شلغم در درمان کم خونی، تجویز شده‌است، زیرا در افزایش گلبول‌های قرمز خون، بسیار موثر است.

۲۳- برای معالجه سرما خوردگی، ورم لوزه‌ها و آنژین شدید و گلو درد می‌توان از شربت شلغم استفاده کرد.

۲۴- شربت شلغم برای معالجه سیاه سرفهٔ بچه‌ها مفید است و مصرف این شربت هیچ ضرری برای بچه‌ها ندارد.

شربت شلغم

روش تهیهٔ شربت شلغم به این ترتیب است که : ابتدا وسط یک شلغم را خالی می‌کنند و در آن کمی شکر می‌ریزند. پس از مدتی آب در آن جمع می‌شود. آب را با قاشق برداشته و مصرف می‌کنند.

هشدار : کسانی که از نظر هضم غذا یا معده دچار اشکال هستند و یا روده‌های ظریفی دارند، باید از مصرف شلغم خودداری کنند.

نشانه‌های شلغم خوب

شلغم خوب سه علامت دارد :

۱- شلغم باید پر باشد. بنابراین اگر وسط آن شل باشد و با فشار انگشت فرو برود، پلاسیده و مانده‌است و چنانچه پخته ومصرف شود، تولید نفخ می‌کند.

۲- پوست خارجی شلغم باید براق و شفاف باشد.

۳- شلغم باید سنگین باشد و وقتی وسط آن را بریدید، درونش روشن و شفاف باشد.

بر اساس تحقیقات و بررسی‌های دانشمندان، هر صد گرم شلغم دارای ۳۵ کیلو کالری انرژی، ۱ گرم پروتئین، ۷ گرم قند، ۲/۰ گرم چربی، ۱/۱ گرم فیبر، ۴۵ میلی گرم گوگرد، ۲۸۰ میلی گرم پتاسیم، ۶۰ میلی گرم کلسیم، ۳۶ میلی گرم ویتامینC است، همچنین صد گرم برگ شلغم دارای ۳۶ کیلو کالری انرژی، ۳ گرم پروتئین، ۴/۰ گرم چربی، ۵/۵ گرم قند، ۲/۱ گرم فیبر، ۵۵ میلی گرم گوگرد، ۳۷۵ میلی گرم پتاسیم، ۲۶۰ میلی گرم کلسیم، ۶۰ میلی گرم فسفر، ۹ میلی گرم سدیم، ۴/۲ میلی گرم آهن و ۴۰ میلی گرم ویتامینC است.

فواید دارویی

علاوه بر ضد سرطان بودن این گیاه در درمان تنگی نفس نیز کاربرد دارد. شلغم درد مفاصل و دردهای معضلی ناشی از نقرس را تسکین می‌دهد. شلغم یا شلم ریشه متورم گیاهی از تیره شب بو است، شلغم دارای آب، پروتئین، کلسیم، فسفر، آهن، تیوسیانات، ید، گوگرد و ویتامین‌های A و B و C است. وی درخصوص اختلالات دستگاه گوارش و شلغم ادامه داد: شلغم اشتها آور، ملین مزاج است و ترشی شلغم تقویت کننده دستگاه گوارش و هضم کننده غذا است، شلغم پخته و نرم‌کننده سینه و درمان کننده تنگی نفس، سرخه، سیاه سرفه، برونشیت و دیگر اختلالات تنفسی است. وی خاطر نشان کرد: شلغم کلیه‌ها را تقویت می‌کند و دفع کننده سنگ مثانه و درمان کننده ناراحتی‌های مجاری ادرار است. همچنین شلغم درد مفاصل و دردهای مفصلی ناشی از نقرس را تسکین می‌دهد. خلاصه آن که شلغم گیاهی مفید و دارویی موثر در درمان اختلالات تنفسی، کلیوی، پوستی، گوارشی وناراحتی‌های مفاصل است. شغلم از گسترش بیماری جذام جلوگیری نمود و این بیماری را درمان می‌کند، این درحالی است که شلغم در درمان کم خونی، عفونت‌های دهان و گلو بسیار موثر است، آب شلغم درمان کننده مرض قند بوده و سرشار از انسولین است.

بادمجان

خواص بادمجان

بادمجان علاوه بر داشتن ویتامینها و مواد معدنی گوناگون، شامل مواد گیاهی مهمی‌می‌باشند که فعالیتهای آنتی‌اکسیدانی ...

 

بادمجان گیاهی است یکساله و دارای ساقه نسبتا ضخیم و پوشیده از کرک که ارتفاع ساقه آن تا 70 سانتیمتر می‌رسد.  برگهای آن بیضی شکل با نوک باریک و گلهای آن بنفش رنگ است.  میوه این گیاه دراز و باریک و یا گرد است که برنگهای بنفش، سیاه، زرد و سفید دیده می‌شود. بادمجان انواع مختلفی دارد که یکی از معروفترین آنها به شکل گلابی می‌باشد.پوست آن براق و رنگ آن بنفش پررنگ می‌باشد در حالیکه گوشت آن به رنگ کرم است.

 فواید مصرف بادمجان

بادمجان علاوه بر داشتن ویتامینها و مواد معدنی گوناگون، شامل مواد گیاهی مهمی‌می‌باشند که فعالیتهای آنتی‌اکسیدانی دارند و همچنین  فیتونوترینت ها که شامل ترکیباتی فنولیکی  مانند اسید کافئیک و کلروجنیک و همچنین فلئونیدهایی نظیر نیاسین می‌باشد.

محققان بر روی ماده گیاهی آنتوسیانین به نام نیاسین کار می‌کنندکه بر روی پوست بادمجان وجود دارد.نیاسین آنتی اکسیدانی قوی و تمییز کننده رادیکالهای آزاد می‌باشد که از پوسته سلولها در مقابل تخریب جلوگیری می‌کند. در مطالعه بر روی حیوانات، مشاهده نموده اند که نیاسین پیدا شده از لیپیدهای (چربی) موجود در پوسته سلولها محافظت می‌کند. پوسته سلولها معمولاً از چربیهایی تشکیل شده است که مسئول محافظت از سلولها در مقابل رادیکالهای آزاد می‌باشد و به مواد مغذی کمک می‌کنند که وارد سلول شوند واز هدر رفتن آنها جلوگیری می‌کنند و از طریق مولکولهای پیام رسان متوجه می‌شوند که سلولها چه نوع فعالیتی را باید داشته باشند.

مواد موجود در 100 گرم بادمجان

 

فیبر	2.48 گرم
پتاسیم	245.52 میلی گرم
منگنز	0.13 میلی گرم
مس	0.11 میلی گرم
ویتامینB1 (تیامین)	0.08 میلی گرم
ویتامین B6 (پایرودوکسین)	0.09   میلی گرم
فولات	14.26 میلی گرم
منیزیم	12.87 میلی گرم
ویتامین B3	0.59 میلی گرم

 

 

سلامتی قلب و عروق و تامین رادیکال آزاد:

هنگامیکه حیوانات آزمایشگاهی با کلسترول بالا، با آب بادمجان تغذیه میشوند،‌ کلسترول خون ، کلسترول در دیواره رگها و کلسترول موجود در آئورت آنها (آئورت رگی است که خون را از قلب وارد جریان بدن می‌کند) کاهش پیدا می‌کرد. این تاثیری که بادمجان بر کلسترول دارد نه تنها بدلیل نیاسین موجود در آن است بلکه بدلیل مواد فیتونوترینتهای دیگری که در بادمجان وجود دارد نیز می‌باشد.

نیاسین نه تنها یک از بین برنده  قوی رادیکال آزادمی‌باشد، بلکه باعث جلوگیری از رسوب آهن اضافی موجود در بدن نیز می‌شود. اگر چه آهن یک ماده مغذی و ضروری است و برای حمل و نقل اکسیژن و  عملکرد طبیعی سیستم دفاعی بدن ضروری است اما مقدار زیاد آن برای بدن مضر می باشد. آهن زیاد باعث زیاد شدن رادیکالهای آزاد می‌گردد و ریسک ابتلاء به بیماریهای قلبی و سرطان را بالا می‌برد. در زنان در سنین باروری که هر ماه مقداری از آهن خود را در طی عادت ماهانه از دست می‌دهند، زیاد شدن آهن خیلی کم پیش می‌آید ،‌اما برای زنان یائسه و مردان احتمال تجمع آهن زیاد است.

نیاسین، بوسیله کاهش رسوب آهن، رادیکالهای آزاد را نیز کاهش می‌دهد که این فرایند ها فواید زیادی برای بدن دارند و از آن جمله می‌توان به حفظ کلسترول خون از اکسید شدن ورسوب در جداره رگها، جلوگیری از تخریب بافت سلولی که ابتلاء به سرطان را افزایش می‌دهد و همچنین کاهش اثر تخریبی رادیکالهای آزاد موجود در مفاصل بدن که از  ابتدائی ترین فاکتورها در مبتلاء شدن به بیماری روماتیسم می‌باشد ، نام برد.

 

خواص داروئی:(1)

از نظر طب قدیم بادمجان گرم و خیلی خشک است . بادمجان بر خلاف آنچه که عوام اعتقاد دارند که بی بو و خاصیت است دارای خواص زیادی است . مهمترین خاصیت آن کم کالری بودن آن است که غذای بسیار خوبی برای کسانی است که می خواهند وزن کم کنند زیرا دارای ویتامین و مواد معدنی نیز می باشد .(موارد ذیل صرفا" جهت اطلاع رسانی است و به معنای تجویز یا تکذیب خواص دارویی آن نیست)

1) بادمجان را حتماً باید بحالت کاملاً رسیده مصرف کرد زیرا خام آن طعم تلخ دارد و در آنهائیکه آسم و برونشیت دارند  باعث تحریک این بیماریها می شود.

2) بادمجان اثر نرم کننده و مدر دارد .

3) بادمجان بعلت دارا بودن آهن در رفع کم خونی داروی موثری است .

4) بادمجان را می توان برای از بین بردن ورم و التهاب روی عضو ملتهب گذاشت .

5) دانه بادمجان ایجاد یبوست می کند .

6) ریشه بادمجان و شاخه های خشک شده و برگهای آن اثر بند آورنده خون را داراست و قابض بوده و می توان در آن برای درمان احتلام شبانه و انواع خونریزیها استفاده کرد.

7) بادمجان پادزهر خوبی برای مسمومیت های حاصل از خوردن قارچ سمی است .

8) خوردن بادمجان گرفتگی رگها را باز می کند و شخص را از خطر سکته قلبی محفوظ می دارد .

9) بادمجان برطرف کننده یبوست است .

10) برگها و پوست سیاه بادمجان را اگر بجوشانند این جوشانده درمان اسهال خونی است .

11) جوشانده ریشه بادمجان درمان بیماری آسم است.

12) بادمجان مقوی معده است .

13) آب زردرنگی که در موقع نمک زدن و گذاشتن بادمجان از آن خارج می شود برای خشک کردن عرق دست و پا بهترین دارو است و اشخاصی که دست و پایشان مرتب عرق می کند باید دست و پای خود را با آن چند بار در روز بشویند تا از شر این مرض آسوده شوند.

14) اگر بادمجان را بسوزانند و خاکستر آن را با سرکه خمیر کنند و به زگیل بمالند زگیل کنده خواهد شد .

15) از بادمجان می توان به عنوان مسکن برای تسکین در استخوان شکسته و ضرب خورده استفاده کرد بدین طریق که باید بادمجان را در فر بگذارید که نیم پز شود و سپس آب آنرا با فشار بگیرید و بعد نصف این مقدار آب به آن شکر قهوه ای اضافه کنید آنرا هم بزنید و بنوشید.

پونه

خواص پونه

پونه از خانواده نعناع است و ترکیب اصلی موجود در این گیاه، اسانس روغنی فرار یا روغن منتول است.

به علاوه در اعضاى این گیاه مقدارى تانن، مواد رزینى و قند نیز وجود دارد و حاوی مقدار زیادی ویتامین است.

گیاه پونه در فصل گرما می روید، اما سایه روشن را بهتر می‏ تواند تحمل کند.

این گیاه در خاک‏ های مرطوب و غنی از مواد آلی مانند کود برگ به خوبی رشد می ‏کند.

کاربردهای پونه

با گیاه پونه می توان یک دم کرده ی گیاهی فوق‏ العاده تهیه نمود. برای تهیه ‏ی یک فنجان دم کرده ی این گیاه، یک قاشق غذاخوری سرخالی از برگ یا گل پونه ی تازه و یا یک قاشق چای خوری برگ پونه خشک شده را در چای صاف کن درون یک لیوان ریخته و یک فنجان آب در حال جوش را روی آن بریزید. اجازه دهید مدت 10 دقیقه دم بکشد و رنگ چای در بیاید. اگر دوست داشتید می ‏توانید آن را کمی شیرین کنید.

برگ‏ ها و گل‏ های پونه و همچنین ساقه‏ های آن می توانند جایگزین مناسبی برای بسیاری از آنتی بیوتیک‏ ها باشند. این گیاه همچنین بادشکن، معرق، مدر و محرک نیز می‏ باشد.

از دم کرده‏ی این گیاه برای درمان سرماخوردگی، زکام، سردردها، مشکلات گوارشی، کم کردن تب خفیف، تسکین گلودرد و برای بهبود نفخ شکم، حالت تهوع، دردهای قاعدگی و بی ‏خوابی استفاده می شود.

پونه را به عنوان تحریک کننده تولید صفرا نیز می‏ شناسند.

تزریق عصاره ‏ی پونه به موش‏ های آزمایشگاهی نشان داد که این گیاه دارای خواص آرام بخشی خوبی است.

عصاره‏ ی پونه دارای خاصیت تسکین دهنده‏ ی درد نیز می ‏باشد.

در محیط آزمایشگاه دیده شد که عصاره‏ ی پونه در مقابل ویروس تب‏ خال، ویروس آنفلوآنزا، بیماری نیوکاسل و ویروس‏های مختلف دیگر فعال است.

فواید پونه:

پونه برای مقابله با بیماری‏های زیر سودمند است:

- حالت تهوع و استفراغ

- مشکلات و ناراحتی ‏های گوارشی به طوری که از ترش کردن معده جلوگیری می ‌کند و برای هضم غذا و برطرف کردن سکسکه مفید است.

- سرماخوردگی، آنفلوآنزا، آسم

- سرفه و سیاه سرفه

- گرفتگی بینی

- با توجه به خواص ضدمیکروبی که در عصاره و اسانس پونه وجود دارد، می ‌توان از این فرآورده‌ها به عنوان جایگزین طبیعی برای آنتی بیوتیک‌ ها استفاده کرد.

مقدار مصرف:

دم کرده ی پونه از ترکیب یک لیوان آب جوش با 2 گرم برگ خشک شده‏ ی پونه که به مدت 5 تا 10 دقیقه دم کشیده و صاف شده حاصل می ‏شود.

این دم کرده به طور معمول 2 تا 3 فنجان در روز استفاده می ‏شود و محدودیتی در طول درمان وجود ندارد.

کنجد

خواص کنجد (sesame)

دانه های ریز، پهن و بیضی شکل کنجد، طعم مطبوع و خوشایندی به بیشتر غذاهای آسیایی می بخشد و از اجزای اصلی تاهینی(Tahini) و شیرینی خوشمزه ی خاورمیانه یعنی حلوا(Halva) می باشد. تاهینی، خمیری تهیه شده از دانه های آسیاب شده ی کنجد است.

کنجد در طول سال قابل دسترسی است و بسته به انواع آن در رنگ های مختلف به ویژه سفید، زرد، سیاه و قرمز یافت می شود.

کنجد از قدیمی ترین چاشنی های شناخته شده ای است که قدمت آن به 1600 سال پیش از میلاد مسیح بر می گردد. روغن کنجد به سختی تند می شود. نام علمی کنجد"Sesamun indicum" است.

کنجد منبع غذایی بسیار با ارزشی است. علاوه بر این که منبع خیلی خوبی از منگنز و مس است. از نظر کلسیم، منیزیم، آهن، فسفر، ویتامین B1 ، روی و فیبرهای غذایی نیز منبع ارزشمندی به شمار می رود.

فیبرهای غذایی موجود در کنجد اثرات بسیار مفیدی دارند که شامل موارد زیر است:

- کاهش کلسترول خون در انسان

- حفاظت سلول های کبدی در مقابل آسیب های اکسیداتیو

- پیشگیری از فشارخون بالا در تحقیقاتی که بر روی حیوانات آزمایشگاهی انجام شده است.

- افزایش ذخیره ی ویتامین E در حیوانات

املاح معدنی مفید موجود در کنجد

کنجد منبع بسیار خوبی از مس، کلسیم، منیزیم و روی است. تنها یک چهارم لیوان از آن، قابلیت تامین 4/70 درصد مس، 6/31 درصد منیزیم و 1/35 درصد از کلسیم مورد نیاز روزانه را دارد.

مس: کاهش دردهای آرتریت روماتوئید

مس به دلیل حضور در بسیاری از سیستم های آنزیمی ضد التهابی و آنتی اکسیدانی ، نقش مهمی در کاهش درد و رفع التهاب در بیماری های آرتریت روماتوئید دارد.

علاوه بر آن در فعالیت نوعی آنزیم موثر است که برای اتصال کلاژن و الاستین مورد نیاز است. کلاژن و الاستین در ساختار، قدرت و قابلیت ارتجاع رگ های خونی، استخوان ها و مفاصل مهم هستند.

منیزیم: سلامت عروق خونی و دستگاه تنفسی

همچنان که ذکر شد کنجد منبع خوبی از منیزیم است. اثرات مفید منیزیم به شرح زیر است:

- کاهش اسپاسم راه های هوایی در بیماری آسم

- کاهش فشار خون بالا (فشار خون بالا از عوامل موثر حمله های قلبی ، سکته ها و بیماری های قلبی در افراد دیابتی است.)

- پیشگیری از اسپاسم نوعی عروق خونی که در پیدایش حملات میگرن نقش دارند.

- ایجاد خواب طبیعی در زنانی که از عوارض یائسگی رنج می برند.

کلسیم: پیشگیری از سرطان روده، پوکی استخوان و میگرن

کلسیم از املاح معدنی مهم موجود در کنجد است. در مطالعاتی که اخیراً انجام شده است نقش موثر کلسیم در موارد زیر به اثبات رسیده است:

- حفاظت از سلول های روده در مقابل مواد شیمیایی سرطان زا

- پیشگیری از کاهش توده ی استخوانی که در یائسگی یا بیماری های خاصی مانند آرتریت روماتوئید مشاهده می شود.

- پیشگیری از سردردهای میگرنی

روی: حفظ سلامت استخوان ها

به دلیل تاثیر روی در چگالی املاح معدنی استخوان، به مردان سالمند توصیه می شود غذاهای غنی از "روی" را به طور مرتب در برنامه های غذایی خود بگنجانند.

گرچه تصور بر این است که پوکی استخوان اغلب گریبان گیر زنان سالمند می شود، اما حقیقت این است که مردان سالمند نیز در معرض پوکی استخوان قرار دارند.

تقریبا 30 درصد شکستگی های استخوان لگن در مردان اتفاق می افتد و از هر 8 مرد بالای 50 سال یک نفر شکستگی ناشی از پوکی استخوان را تجربه می کند.

در مطالعه ای که بر روی 396 مرد در گسترده ی سنی 45 تا 99 سال انجام شد، مشخص شد که بین دریافت کم روی و کمبود املاح معدنی در بدن، با بروز پوکی استخوان در ناحیه ی لگن و ستون فقرات ارتباط واضحی وجود دارد.

فیتواسترول ها: کاهش کلسترول خون

فیتواسترول های ترکیباتی هستند که در گیاهان یافت می شوند و ساختمان شیمیایی مشابهی با کلسترول دارند. با دریافت میزان مناسبی از فیتواسترول ها، میزان کلسترول خون کاهش می یابد، پاسخ ایمنی تقویت می شود و خطر بروز سرطان های خاص کاهش می یابد.

امروزه به دلیل خواص مهم فیتواسترول ها، اقدام به استخراج آن ها از دانه های سویا، ذرت و گیاهان دیگر می کنند و به عنوان افزودنی در تهیه غذاهای فرآوری شده به کار می برند.

در گزارش هایی که در مورد میزان فیتواسترول گیاهان ارائه شده است، معلوم می شود که کنجد، از غنی ترین مواد غذایی از نظر فیتواسترول هاست. در هر 100 گرم از کنجد 400 تا 413 میلی گرم فیتواسترول وجود دارد.

میزان فیتواسترول در پسته و دانه های آفتابگردان از 270 تا 289 میلی گرم متغیر است و میزان آن در تخمه های کدو تنبل عبارت است از 265 میلی گرم در هر 100 گرم.

نتیجه گیری

به منظور برخورداری از ارزش های غذایی نهفته در کنجد، لازم است از این ماده ی غذایی به عنوان جزئی مهم از چاشنی ها و طعم دهنده ها در برنامه ی غذایی خود استفاده کنید.

خرما

خُرما درختی است از تیره گرمسیری جزو تیره نخلها که میوه‌اش جزو میوه‌های سته می‌باشد یعنی تمام قسمت بریکاری آن گوشتی و محتوی مواد غذائی است. دارای هسته‌ای سخت و پوست نازک و طعم شیرین که به شکل خوشه‌ای بزرگ از شاخه آویزان می‌گردد و برگهای آن بزرگ است. ارتفاع نخل به ۱۰ تا ۲۰ متر یا بیشتر می‌رسد.

به میوهٔ نرسیده خرما، «خارَک» یا «خرک» (و در زبان عربی، «حبابوک») گفته می‌شود

خواص ان

. درخت خرما خواص بی‌شماری دارد و می‌توان گفت که از تمام قسمت‌های این درخت می‌توان استفاده کرد و یک ضرب‌المثل عربی می‌گوید که خواص درخت خرما به اندازه روزهای سال است. ۲. از برگ و شاخه‌ درخت خرما سبد‌ و فرش تهیه می‌کنند‌. از هسته آن نان و از میوه خرما شراب و عسل‌. همان‌طور که می‌دانیم خرما تنها میوه‌ای است که در صحرا وجود دارد و طبیعت این درخت را به مردم صحرا داده است که تمام احتیاجات خود را از آن رفع می‌کنند‌. ۳. مردم صحرا هسته درخت خرما را آرد کرده و از آن نان می‌پزند یا در این هسته را بو داده و از آن به‌عنوان قهوه استفاده می‌کنند زیرا دم کرده آن بسیار مطبوع است و یا حتی این در را در آب برای چند روز خیس کرده و به‌عنوان غذای مقوی به شترهای خود می‌دهند و معتقدند که این غذا از گندم و جو مقوی‌تر است‌. ۴. اعراب از قدیم اعتقاد داشتند که خرما انرژی خورشید را ‌گرفته و در خود ذخیره می‌کنند و این انرژی با خوردن خرما به بدن آنها منتقل می‌شود‌. ۵. اعراب از خرمای کال نیز استفاده می‌کنند و معتقدند که اثرات درمانی بسیاری درد منجمله خرمای سبز تقویت‌کننده اعمال جنسی و انرژی‌زا می‌باشد. حتی هسته خرمای سبز را نیز آرد کرده و پمادی از آن تهیه می‌کنند که برای زخم‌های آلات تناسلی به‌کار می‌رود. ۶. اثر دیگر معجزه آسای هسته خرما از بین بردن تورم پلک‌های چشم است برای این منظور پمادی از پودر هسته خرما درست کرده و آن را روی چشم می‌گذارند این پماد برای رشد مژه‌های چشم نیز بهترین دارو است‌. ۷. زندگی پرمشغله و ناراحتی‌های روانی که میل جنسی را در بعضی از اشخاص از بین می‌برد بهترین علاجش خوردن مداوم خرما است که میل جنسی را به این اشخاص باز می‌گرداند. در زمان‌های قدیم همواره خرما را برای قدرت و انرژی به‌کار می‌برده‌اند و هنوز بهترین میوه برای بازیافتن انرژی و قدرت جوانی است‌. ۸. گل‌های درخت خرما نیز خاصیت داروئی دارند‌. طعم گل‌های درخت خرما تلخ است و اثر مسهلی دارد.